From 90b14feab58d59e031b6baf3b47869f13b19439a Mon Sep 17 00:00:00 2001 Message-Id: <90b14feab58d59e031b6baf3b47869f13b19439a.1652020060.git.info@protesilaos.com> From: Protesilaos Stavrou Date: Sun, 8 May 2022 17:27:48 +0300 Subject: [PATCH] Add Greek translation of the TUTORIAL * etc/NEWS: Announce it. * etc/tutorials/TUTORIAL.el_GR: Add tutorial in Greek. It is a faithful translation of the TUTORIAL. * etc/tutorials/TUTORIAL.translators (Author): Mention me as author and maintainer. * lisp/language/greek.el (set-language-info-alist): Link to the tutorial and include sample text. --- etc/NEWS | 8 +- etc/tutorials/TUTORIAL.el_GR | 1268 ++++++++++++++++++++++++++++ etc/tutorials/TUTORIAL.translators | 4 + lisp/language/greek.el | 4 +- 4 files changed, 1282 insertions(+), 2 deletions(-) create mode 100644 etc/tutorials/TUTORIAL.el_GR diff --git a/etc/NEWS b/etc/NEWS index ee7a127af0..9118e695de 100644 --- a/etc/NEWS +++ b/etc/NEWS @@ -719,7 +719,7 @@ The options 'mouse-wheel-down-alternate-event', and 'mouse-wheel-right-alternate-event' have been added to better support systems where two kinds of wheel events can be received. -** Editing complex text layout (CTL) scripts +** Internationalization changes *** The function key now allows deleting the entire composed sequence. For the details, see the item about the 'delete-forward-char' command @@ -744,6 +744,12 @@ an important writing system of the past mainly used for administrative purposes. A new input method, 'kaithi', is provided to type text in this script. +--- +*** A new translation of the Emacs tutorial is available in Greek +Type 'C-u C-h t' to select it in case your language setup does not do +so automatically. + + * Changes in Specialized Modes and Packages in Emacs 29.1 diff --git a/etc/tutorials/TUTORIAL.el_GR b/etc/tutorials/TUTORIAL.el_GR new file mode 100644 index 0000000000..e001cc6cce --- /dev/null +++ b/etc/tutorials/TUTORIAL.el_GR @@ -0,0 +1,1268 @@ +Εκμάθηση του Emacs. Δες το τέλος για όρους αντιγραφής. + +Στο Emacs οι εντολές γενικά περιλαμβάνουν το πλήκτρο CONTROL (συχνά +αναγράφεται ως Ctrl) ή το πλήκτρο META (συνήθως επισημαίνεται ως ALT). +Αντί να γράφουμε το πλήρες όνομα κάθε φορά, θα χρησιμοποιούμε τις εξής +συντομογραφίες: + + C-<χαρ> σημαίνει κράτα πατημένο το πλήκτρο CONTROL καθώς + πληκτρολογείς τον χαρακτήρα <χάρ>. Συνεπώς, C-f είναι: + κράτα πατημένο το CONTROL και πληκτρολόγησε το f. + M-<χαρ> σημαίνει κράτα πατημένο το πλήκτρο META ή ALT καθώς + πληκτρολογείς τον χαρακτήρα <χάρ>. Σε περίπτωση που δεν + υπάρχει πλήκτρο META ή ALT, πληκτρολόγησε και απελευθέρωσε + το πλήκτρο ESC και κατόπιν πληκτρολόγησε τον <χάρ>. + Γράφουμε για το πλήκτρο ESC. + +Σημαντική σημείωση: για να τερματίσεις το Emacs, πληκτρολόγησε C-x +C-c. (Δύο χαρακτήρες.) Για να ακυρώσεις μια μερικώς πληκτρολογημένη +εντολή, πληκτρολόγησε C-g. +Για να σταματήσεις την εκμάθηση, πληκτρολόγησε C-x k, κατόπιν +στην προτροπή. +Οι χαρακτήρες ">>" στο αριστερό περιθώριο δείχνουν οδηγίες για να +δοκιμάσεις μια εντολή. Για παράδειγμα: +<> +[Το μέσο της σελίδας παραμένει κενό για διδακτικούς σκοπούς. Το +κείμενο συνεχίζεται παρακάτω.] + +>> Τώρα πληκτρολόγησε C-v (δες επόμενη οθόνη) ώστε να κυλήσεις πιο + κάτω στην παρούσα εκμάθηση. (Κάνε το, κρατώντας πατημένο το + πλήκτρο CONTROL και πληκτρολογώντας v.) Από εδώ και στο εξής, + παρακαλώ κάνε αυτό όποτε φτάνεις στο τέλος της οθόνης. + +Σημείωσε πως υπάρχει επικάλυψη δύο γραμμών όταν κυλάς μια πλήρη οθόνη: +αυτή σου προσφέρει κάποια συνέχεια ώστε να συνεχίσεις να διαβάζεις το +κείμενο. + +Αυτό είναι αντίγραφο του κειμένου εκμάθησης του Emacs, ελαφρά +τροποποιημένο για εσένα. Παρακάτω θα σου αναθέσουμε να δοκιμάσεις +μερικές εντολές που τροποποιούν το εν λόγω κείμενο. Μην ανησυχείς αν +τροποποιήσεις αυτό το κείμενο πριν σου το ζητήσουμε· η πράξη αυτή +αναφέρεται ως «επεξεργασία» και το Emacs χρησιμοποιείται για αυτόν τον +σκοπό. + +Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γνωρίζεις είναι πως να κινείσαι από το +ένα σημείο σε άλλο σημείο του κειμένου. Ήδη ξέρεις πως να πηγαίνεις +μια οθόνη προς τα κάτω με το C-v. Για να κινηθείς αντίστροφα, +πληκτρολόγησε M-v (κράτα πατημένο το META και πληκτρολόγησε το v, ή +πληκτρολόγησε v εάν δεν έχει πλήκτρο META ή ALT). + +>> Δοκίμασε να πληκτρολογήσεις M-v και μετά C-v μερικές φορές. + +Είναι αποδεκτό να κυλήσεις το κείμενο με άλλους τρόπους, αν τους +ξέρεις. + +* ΣΥΝΟΨΗ +-------- + +Οι εξής εντολές είναι χρήσιμες για να βλέπεις πλήρης οθόνες: + + C-v Κινήσου μπροστά/κάτω μια πλήρη οθόνη + M-v Κινήσου πίσω/πάνω μια πλήρη οθόνη + + C-l Καθάρισε την οθόνη επανεμφανίζοντας το κείμενο της και + μεταφέροντας τον δείκτη (κέρσορα) στο κέντρο της. + (Αυτό είναι CONTROL-L, όχι CONTROL-1.) + +>> Εντόπισε τον δείκτη και σημείωσε το κείμενο πέριξ του. Μετά + πληκτρολόγησε C-l. Ξαναβρές τον δείκτη και παρατήρησε το κείμενο + δίπλα του, αλλά τώρα πρόσεξε πως βρίσκεται στο κέντρο της οθόνης. + Εάν πατήσεις C-l πάλι, το κείμενο αυτό θα μετατοπιστεί στο πάνω + μέρος της οθόνης. Πάτα το C-l ξανά και θα πάει στο κάτω μέρος. + +Μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις τα πλήκτρα PageUp και PageDn για να +κινηθείς ανά πλήρη οθόνη, εάν ο ακροδέκτης (τερματικό) σου τα έχει, +ωστόσο είναι πιο αποτελεσματικό να χρησιμοποιείς τα C-v και M-v. + + +* ΒΑΣΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ +---------------------------- + +Η κίνηση ανά πλήρη οθόνη είναι χρήσιμη, αλλά πως θα πας σε +συγκεκριμένο σημείο εντός του κειμένου της οθόνης; + +Υπάρχουν πολλοί τρόποι να το επιτύχεις αυτό. Μπορείς να +χρησιμοποιήσεις τα πλήκτρα με τα βέλη, αλλά είναι πιο αποτελεσματικό +να κρατήσεις τα χέρια σου στην κανονική θέση και να χρησιμοποιήσεις +τις εντολές C-p, C-b, C-f, και C-n. Οι χαρακτήρες αυτοί είναι το +αντίστοιχο των τεσσάρων πλήκτρων με τα βέλη, κατά αυτόν τον τρόπο: + + Προηγούμενη γραμμή, C-p + : + : + Πίσω, C-b .... Παρούσα θέση του δείκτη .... Εμπρός, C-f + : + : + Επόμενη γραμμή, C-n + +>> Μετακίνησε τον δείκτη στη μέση του διαγράμματος αυτού + χρησιμοποιώντας C-n ή C-p. Μετά πληκτρολόγησε C-l για να δεις το + όλο διάγραμμα στο κέντρο της οθόνης. + +Θα σου είναι ευκολότερο να θυμάσαι αυτά τα γράμματα από τις λέξεις τις +οποίες αναφέρουν στην Αγγλική: P για προηγούμενο (previous), N για +επόμενο (next), B για πίσω (backward), και F για εμπρός (forward). Θα +χρησιμοποιείς διαρκώς αυτές τις βασικές εντολές για την τοποθέτηση του +δείκτη. + +>> Κάνε μερικά C-n μέχρι να φέρεις τον δείκτη σε αυτή την γραμμή. + +>> Κινήσου εντός της γραμμής με μερικά C-f και μετά πάνω με κάποια + C-p. Δες τι κάνει το C-p όταν βρίσκεται στην μέση της γραμμής. + +Κάθε γραμμή κειμένου τελειώνει με τον χαρακτήρα νέας γραμμής, που +επιτελεί τον σκοπό του διαχωρισμού της μίας γραμμής από την άλλη. +(Συνήθως η τελευταία γραμμή σε ένα αρχείο τελειώνει με τον χαρακτήρα +νέας γραμμής, ωστόσο το Emacs δεν απαιτεί κάτι τέτοιο.) + +>> Δοκίμασε το C-b στην αρχή της γραμμής. Θα μετακινήσει τον δείκτη + στο τέλος της προηγούμενης γραμμής. Διότι κινείται προς τα πίσω + προσπερνώντας τον χαρακτήρα νέας γραμμής. + +Το C-f έχει την ίδια συμπεριφορά με το C-b. + +>> Κάνε μερικά ακόμα C-b, ώστε να εντοπίσεις τον δείκτη. Κατόπιν + κάνε C-f για να γυρίσεις στο τέλος της γραμμής. Μετά ένα ακόμα C-f + για να κινηθείς στην αρχή της επόμενης γραμμής. + +Όταν κινείσαι πέρα από το πάνω ή κάτω μέρος της οθόνης, το κείμενο +πέραν της άκρης μετατοπίζεται εντός της οθόνης. Αυτό ονομάζεται +«κύλιση». Επιτρέπει στο Emacs να φέρει τον δείκτη στο ορισμένο +σημείο του κειμένου χωρίς να κινηθεί εκτός της οθόνης. + +>> Δοκίμασε να κινήσεις τον δείκτη πέρα από το κάτω μέρος της οθόνης + με το C-n και δες τι συμβαίνει. + +Εάν η κίνηση ανά χαρακτήρα είναι πολύ αργή, μπορείς να κινηθείς ανά +λέξη. Το M-f (META-f) πάει μπροστά μια λέξη και M-b πίσω μια λέξη. + +>> Πληκτρολόγησε μερικά M-f και M-b. + +Όταν βρίσκεσαι στο μέσο μιας λέξης, το M-f πηγαίνει στο τέλος της. +Όταν βρίσκεσαι σε κενό μεταξύ λέξεων, το M-f κινείται στο τέλος της +ακόλουθης λέξης. Το M-b λειτουργεί αναλόγως προς την αντίθετη +κατεύθυνση. + +>> Πληκτρολόγησε M-f και M-b μερικές φορές, με C-f και C-b μεταξύ τους + ώστε να παρατηρήσεις την δράση των M-f και M-b σε διάφορα σημεία + εντός και μεταξύ λέξεων. + +Παρατήρησε την παράλληλο μεταξύ C-f και C-b από την μία, και M-f και +M-b από την άλλη. Πολύ συχνά οι Meta χαρακτήρες χρησιμοποιούνται για +πράξεις που σχετίζονται με μονάδες που ορίζει η εκάστοτε γλώσσα +(λέξεις, προτάσεις, παραγράφους), ενώ οι Control χαρακτήρες επιδρούν +σε βασικά στοιχεία που είναι ανεξάρτητα του τι επεξεργάζεσαι +(χαρακτήρες, γραμμές, κτλ.). + +Αυτή η παράλληλος ισχύει μεταξύ γραμμών και προτάσεων. C-a και C-e +πηγαίνουν στην αρχή και το τέλος της γραμμής, ενώ M-a και M-e +πηγαίνουν στην αρχή και το τέλος της πρότασης. + +>> Δοκίμασε δύο C-a και ύστερα δύο C-e. + Δοκίμασε δύο M-a και ύστερα δύο M-e. + +Παρατήρησε πως αλλεπάλληλα C-a δεν κάνουν τίποτα, ενώ επανειλημμένα +M-a συνεχίζουν να κινούνται ανά μία πρόταση. Παρότι δεν είναι +ανάλογα, το καθένα φαντάζει φυσικό. + +Η θέση του δείκτη εντός του κειμένου ονομάζεται «σημείο» (point). Με +άλλα λόγια, ο δείκτης δείχνει που βρίσκεται το σημείο εντός του +κειμένου στην οθόνη. + +Ιδού μία σύνοψη των απλών κινήσεων του δείκτη, συμπεριλαμβανομένων +των εντολών για κίνηση ανά λέξη και πρόταση: + + C-f Κινήσου εμπρός ένα χαρακτήρα + C-b Κινήσου πίσω ένα χαρακτήρα + + M-f Κινήσου εμπρός μία λέξη + M-b Κινήσου πίσω μία λέξη + + C-n Κινήσου στην επόμενη γραμμή + C-p Κινήσου στην προηγούμενη γραμμή + + C-a Κινήσου στην αρχή της γραμμής + C-e Κινήσου στο τέλος της γραμμής + + M-a Κινήσου πίσω στην αρχή της πρότασης + M-e Κινήσου εμπρός στο τέλος της πρότασης + +>> Δοκίμασε όλες αυτές τις εντολές μερικές φορές για εξάσκηση. Αυτές + είναι οι πιο συνηθισμένες εντολές. + +Δύο άλλες σημαντικές κινήσεις του δείκτη είναι το M-< (META +Μικρότερο), που κινείται στην αρχή ολόκληρου του κειμένου, και M-> +(META Μεγαλύτερο) που κινείται στο τέλος ολόκληρου του κειμένου. + +Στους πλείστους ακροδέκτες (τερματικά), το '<' είναι στο ίδιο πλήκτρο +με το κόμμα, οπότε πρέπει να κρατάς πατημένο το shift για να το +πληκτρολογήσεις. Σε αυτούς τους ακροδέκτες πρέπει να χρησιμοποιήσεις +το shift και για το M-<, αλλιώς θα πατάς M-κόμμα. + +>> Δοκίμασε το M-< τώρα για να κινηθείς στην αρχή αυτής της εκμάθησης. + Κατόπιν χρησιμοποίησε το C-v επανειλημμένα για να επιστρέψεις εδώ. + +>> Τώρα δοκίμασε το M-> για να κινηθείς στο τέλος αυτής της εκμάθησης. + Κατόπιν χρησιμοποίησε το M-v επανειλημμένα για να επιστρέψεις εδώ. + +Μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις τα πλήκτρα με τα βέλη, εάν ο +ακροδέκτης σου τα υποστηρίζει. Προτείνουμε να μάθεις τα C-b, C-f, C-n +και C-p για τρεις λόγους. Πρώτον, δουλεύουν σε όλων των ειδών τους +ακροδέκτες. Δεύτερον, όταν αποκτήσεις εμπειρία στην χρήση του Emacs, +θα διαπιστώσεις πως αυτοί οι χαρακτήρες του Control είναι πιο γρήγοροι +στην χρήση παρά τα βέλη (διότι δεν απομακρύνεις τα χέρια σου από την +θέση πληκτρολόγησης δια αφής). Τρίτον, εφόσον διαμορφώσεις την +συνήθεια να χρησιμοποιείς τις εντολές με τους Control χαρακτήρες, +μπορείς πιο εύκολα να μάθεις πιο προηγμένες εντολές κίνησης. + +Οι πλείστες εντολές του Emacs δέχονται αριθμητική παράμετρο: για τις +περισσότερες εντολές αυτή λειτουργεί ως μετρητής επανάληψης. Ο τρόπος +που δίνεις σε μια εντολή αριθμητική παράμετρο γίνεται πληκτρολογώντας +το C-u και μετά τα ψηφία προτού πληκτρολογήσεις την εντολή. Εάν έχεις +το πλήκτρο META (ή ALT), υπάρχει άλλος εναλλακτικός τρόπος εισαγωγής +αριθμητικής παραμέτρου: πληκτρολόγησε τα ψηφία κρατώντας πατημένο το +πλήκτρο META. Συνιστούμε να μάθεις την μέθοδο του C-u γιατί ισχύει σε +όλους τους ακροδέκτες. Η αριθμητική παράμετρος ονομάζεται επίσης +«προθεματική παράμετρος», καθώς πληκτρολογείς την παράμετρο πριν την +εντολή στην οποία δίνεται. + +Για παράδειγμα, C-u 8 C-f κινείται εμπρός οκτώ χαρακτήρες. + +>> Δοκίμασε να χρησιμοποιήσεις το C-n ή C-p με αριθμητική παράμετρο + για να κινήσεις τον δείκτη σε μια γραμμή κοντά σε αυτή με μόνο μία + εντολή. + +Οι πλείστες εντολές χρησιμοποιούν την αριθμητική παράμετρο ως μετρητή +επανάληψης, αλλά μερικές εντολές την χρησιμοποιούν με διαφορετικό +τρόπο. Αρκετές εντολές (αλλά καμία από αυτές που έμαθες έως τώρα) την +χρησιμοποιούν ως ένδειξη--η παρουσία προθεματικής παραμέτρου, +ανεξαρτήτως της αξίας της, κάνει την εντολή να εκτελέσει κάτι +διαφορετικό. + +Τα C-v και M-v συνιστούν άλλο ένα είδος εξαίρεσης. Όταν τους δοθεί +παράμετρος, κυλούν το κείμενο πάνω ή κάτω κατά τόσες γραμμές, αντί για +πλήρη οθόνη. Για παράδειγμα, C-u 8 C-v κυλάει πάνω κατά 8 γραμμές. + +>> Δοκίμασε να πληκτρολογήσεις C-u 8 C-v τώρα. + +Αυτό πρέπει να κύλησε το κείμενο πάνω κατά 8 γραμμές. Αν θέλεις να το +φέρεις κάτω πάλι δοκίμασε την ίδια αριθμητική παράμετρο με το M-v. + +Εάν χρησιμοποιείς γραφική προβολή, όπως το X ή MS-Windows, θα πρέπει +να υπάρχει μια ψηλή, ορθογώνια επιφάνεια σε πλευρά του παραθύρου του +Emacs που είναι γνωστή και ως η μπάρα κύλισης (scroll bar). Μπορείς +να κυλήσεις το κείμενο πατώντας με το ποντίκι πάνω στην μπάρα κύλισης. + +Αν το ποντίκι σου έχει ροδέλα, μπορείς να την χρησιμοποιήσεις για +κύλιση. + + +* ΑΝ ΤΟ EMACS ΠΑΨΕΙ ΝΑ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΝΕΤΑΙ +------------------------------------- + +Αν το Emacs πάψει να ανταποκρίνεται στις εντολές σου, μπορείς να το +σταματήσεις με ασφάλεια πληκτρολογώντας C-g. Μπορείς να +χρησιμοποιήσεις το C-g για να σταματήσεις μια εντολή που παίρνει πολύ +χρόνο να εκτελεστεί. + +Μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις το C-g για να καταργήσεις μια +αριθμητική παράμετρο ή την αρχή μιας εντολής που δεν θέλεις να +ολοκληρώσεις. + +>> Πληκτρολόγησε C-u 100 για να φτιάξεις μια αριθμητική παράμετρο του + 100, μετά πληκτρολόγησε C-g. Τώρα πληκτρολόγησε C-f. Θα πρέπει να + κινηθεί μόνο ένα χαρακτήρα, διότι ακύρωσες την παράμετρο με το C-g. + +Σε περίπτωση που έχεις πληκτρολογήσει το κατά λάθος, μπορείς να +το ξεφορτωθείς με το C-g. + + +* ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ +--------------------------- + +Κάποιες εντολές του Emacs είναι «απενεργοποιημένες» ώστε νέοι χρήστες +να μην τις χρησιμοποιήσουν κατά λάθος. + +Αν πληκτρολογήσεις μία από αυτές τις απενεργοποιημένες εντολές, το +Emacs παρουσιάζει μήνυμα που αναφέρει ποια είναι η εντολή και σου ζητά +αν θέλεις να την εκτελέσεις. + +Εάν πράγματι θες να δοκιμάσεις την εντολή, πληκτρολόγησε (το +κενό) ως απάντηση στην ερώτηση. Κανονικά, αν δεν θέλεις να εκτελέσεις +την απενεργοποιημένη εντολή απαντάς με το «n». + +>> Πληκτρολόγησε C-x C-l (που είναι απενεργοποιημένη εντολή) και μετά + πληκτρολόγησε n ως απάντηση. + + +* ΠΑΡΑΘΥΡΑ +---------- + +Το Emacs μπορεί να έχει πολλά «παράθυρα», με το καθένα να δείχνει το +δικό του κείμενο. Θα εξηγήσουμε παρακάτω πως να χρησιμοποιείς πολλά +παράθυρα. Για την ώρα θέλουμε να εξηγήσουμε πως θα ξεφορτωθείς +πλεονάζοντα παράθυρα για να επιστρέψεις στην βασική επεξεργασία εντός +ενός παραθύρου. Είναι απλό: + + C-x 1 Ένα παράθυρο (δηλαδή εξαφάνισε όλα τα άλλα παράθυρα) + +Αυτό πρόκειται για το CONTROL-x που ακολουθείται από το ψηφίο 1. Το +C-x 1 μεγιστοποιεί το παράθυρο που περιέχει τον δείκτη. Διαγράφει τα +άλλα παράθυρα. + +>> Φέρε τον δείκτη σε αυτή την γραμμή και πληκτρολόγησε C-u 0 C-l. +>> Πληκτρολόγησε C-h k C-f. + Δες πως το παράθυρο συρρικνώνεται, καθώς ένα νέο εμφανίζεται για να + παρουσιάσει την καταγραφή της εντολής C-f. + +>> Πληκτρολόγησε C-x 1 και δες πως το παράθυρο της καταγραφής + εξαφανίζεται. + +Υπάρχει σειρά εντολών που ξεκινούν με το CONTROL-x· πολλές εξ αυτών +έχουν να κάνουν με παράθυρα (windows), αρχεία (files), αποσβεστήρες +(buffers), και τα σχετικά. Αυτές οι εντολές είναι δύο, τρία ή τέσσερα +γράμματα μάκρος. + + +* ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΓΡΑΦΟΝΤΑΣ +----------------------------- + +Αν θέλεις να εισάγεις κείμενο, απλά πληκτρολόγησε το. Κοινοί +χαρακτήρες, όπως το Α, 7, *, κτλ. εισάγονται καθώς τους πληκτρολογείς. +Για να εισάγεις τον χαρακτήρα νέας γραμμής, πληκτρολόγησε +(αυτό είναι το πλήκτρο που μερικές φορές αναγράφεται ως «Enter»). + +Για να διαγράψεις τον χαρακτήρα ακριβώς πριν από το τωρινό σημείο του +δείκτη, πληκτρολόγησε . Αυτό είναι το πλήκτρο που συνήθως +αναγράφεται στο πληκτρολόγιο ως «Backspace»--το ίδιο θα +χρησιμοποιούσες κανονικά κι εκτός Emacs για να διαγράψεις τον +τελευταίο χαρακτήρα που εισήγαγες. + +Συνήθως υπάρχει άλλο ένα πλήκτρο που αναγράφεται ως , αλλά +αυτό είναι διαφορετικό από αυτό που προαναφέραμε και που εννοούμε με +το του Emacs. + +>> Κάνε αυτό τώρα--πληκτρολόγησε μερικούς χαρακτήρες, μετά διάγραψε + τους πατώντας το μερικές φορές. Μην ανησυχείς για την + τροποποίηση αυτού του αρχείου: δεν τροποποιείς το κύριο κείμενο + εκμάθησης. Αυτό είναι το προσωπικό σου αντίγραφο. + +Όταν η γραμμή του κειμένου γίνεται πολύ μεγάλη για μια γραμμή της +οθόνης, η γραμμή του κειμένου «συνεχίζεται» σε δεύτερη γραμμή οθόνης. +Εάν χρησιμοποιείς γραφική προβολή, καμπυλωτά βελάκια θα εμφανιστούν +στα στενά πλαίσια που βρίσκονται στα άκρα της επιφάνειας του κειμένου +(οι «παρυφές» αριστερά και δεξιά), για να επισημάνουν που συνεχίζεται +η γραμμή. Εάν χρησιμοποιείται προβολή κειμένου, η συνεχιζόμενη γραμμή +παρουσιάζεται με την αντίστροφη κάθετο ('\') στην δεξιότερη στήλη της +οθόνης. + +>> Εισήγαγε κείμενο μέχρις ότου φτάσεις στο δεξί περιθώριο και + συνέχισε να προσθέτεις. Θα δεις να εμφανίζεται η γραμμή συνέχειας. + +>> Πάτα επανειλημμένα για να διαγράψεις το κείμενο μέχρι που η + γραμμή να χωράει ξανά στην οθόνη. Η γραμμή συνέχειας θα χαθεί. + +Μπορείς να διαγράψεις τον χαρακτήρα νέας γραμμής όπως κάθε άλλο +χαρακτήρα. Διαγράφοντας τον χαρακτήρα νέας γραμμής μεταξύ δύο γραμμών +έχει σαν αποτέλεσμα την συνένωση τους σε μία γραμμή. Εάν σαν +αποτέλεσμα η γραμμή είναι πολύ μεγάλη, θα παρουσιαστεί με την γραμμή +συνέχειας. + +>> Μετακίνησε τον δείκτη στην αρχή της γραμμής και πληκτρολόγησε + . Αυτό θα συνενώσει την γραμμή με την από πάνω της. + +>> Πληκτρολόγησε για να επανεισάγεις τον χαρακτήρα νέας + γραμμής που μόλις διέγραψες. + +Το πλήκτρο είναι ειδικό, καθώς πληκτρολογώντας το μπορεί να +κάνει περισσότερα πράγματα πέραν της εισαγωγής του χαρακτήρα νέας +γραμμής. Ανάλογα με το περιβάλλων κείμενο, μπορεί να προσθέσει κενό +μετά τον χαρακτήρα νέας γραμμής, ώστε όταν αρχίσεις να γράφεις στην +νέα γραμμή, το κείμενο να στοιχίζεται με την προηγούμενη γραμμή. +Ονομάζουμε αυτή την συμπεριφορά (όπου το πάτημα ενός πλήκτρου κάνει +κάτι παραπάνω από την εισαγωγή του σχετικού χαρακτήρα) «ηλεκτρική». + +>> Ιδού ένα παράδειγμα της ηλεκτρικότητας του . + Πληκτρολόγησε στο τέλος αυτής της γραμμής. + +Κανονικά θα δεις πως μετά την εισαγωγή του χαρακτήρα νέας γραμμής, το +Emacs εισάγει κενά ώστε ο δείκτης να βρίσκεται ακριβώς κάτω από το +«Π» του «Πληκτρολόγησε». + +Θυμήσου πως οι πλείστες εντολές του Emacs δέχονται μετρητή επανάληψης· +αυτό περιλαμβάνει την εισαγωγή κειμένου. Επαναλαμβάνοντας ένα +χαρακτήρα κειμένου τον εισάγει πολλές φορές. + +>> Δοκίμασε το τώρα -- πληκτρολόγησε C-u 8 * για να εισάγεις ********. + +Έχεις ήδη μάθει τους πιο βασικούς τρόπους για την πληκτρολόγηση +κειμένου στο Emacs και την διόρθωση των λαθών. Μπορείς επίσης να +διαγράψεις λέξεις και γραμμές. Ιδού η σύνοψη των πράξεων διαγραφής: + + Διάγραψε τον χαρακτήρα ακριβώς πριν τον δείκτη + C-d Διάγραψε τον χαρακτήρα ακριβώς μετά τον δείκτη + + M- Εξαφάνισε την λέξη ακριβώς πριν τον δείκτη + M-d Εξαφάνισε την λέξη μετά τον δείκτη + + C-k Εξαφάνισε από το σημείο του δείκτη ως το τέλος της γραμμής + M-k Εξαφάνισε ως το τέλος της παρούσας πρότασης + +Πρόσεξε πως το και C-d σε σύγκριση με M- και M-d +προεκτείνουν την παράλληλο που άρχισε με το C-f και M-f (κατ'ακρίβεια, +το δεν είναι χαρακτήρας control, αλλά ας μην ανησυχούμε για +αυτό). Τα C-k και M-k είναι κατά τρόπο όπως το C-e και M-e καθώς οι +γραμμές ταιριάζουν με τις προτάσεις. + +Μπορείς επίσης να εξαφανίσεις ένα μέρος κειμένου με ενιαίο τρόπο. +Κινήσου σε μία άκρη του και πληκτρολόγησε C-. ( είναι το +πλήκτρο του κενού.) Κατόπιν, μετακίνησε τον δείκτη στην άλλη άκρη του +κειμένου που θέλεις να εξαφανίσεις. Καθώς το κάνεις αυτό, το Emacs +επισημαίνει το κείμενο μεταξύ των δύο άκρων του δείκτη και του σημείου +όπου πληκτρολόγησες C-. Τέλος, πληκτρολόγησε C-w. Αυτό +εξαφανίζει το κείμενο μεταξύ των δύο σημείων. + +>> Μετακίνησε τον δείκτη στο γράμμα Μ στην αρχή της προηγούμενης + παραγράφου. +>> Πληκτρολόγησε C-. Το Emacs θα σου γράψει μήνυμα στο κάτω + μέρος της οθόνης πως τέθηκε σημάδι («Mark set»). +>> Μετακίνησε τον δείκτη στο κ της λέξης «άκρη» στην δεύτερη γραμμή + της παραγράφου. +>> Πληκτρολόγησε C-w. Αυτό θα εξαφανίσει το κείμενο που άρχιζε με Μ + και τελειώνει ακριβώς πριν το κ. + +Η διαφορά μεταξύ της «εξαφάνισης» και της «διαγραφής» είναι πως το +«εξαφανισμένο» κείμενο μπορεί να επανεισαχθεί (σε οποιαδήποτε θέση), +ενώ τα «διαγραμμένα» πράγματα δεν μπορούν να επανεισαχθούν κατά αυτόν +τον τρόπο (μπορείς, ωστόσο, να αναιρέσεις την διαγραφή--δες παρακάτω). +Επανεισαγωγή εξαφανισμένου κειμένου ονομάζεται «τράβηγμα» («yanking»). +(Φαντάσου πως τραβάς κάτι πίσω το οποίο είχε αφαιρεθεί.) Γενικά, οι +εντολές που αφαιρούν πολύ κείμενο το εξαφανίζουν, ενώ οι εντολές που +αφαιρούν απλά ένα χαρακτήρα, ή μόνο κενές γραμμές ή κενά, κάνουν +διαγραφή (οπότε δεν μπορείς να τα τραβήξεις πίσω). και C-d +κάνουν διαγραφή στην απλή περίπτωση, χωρίς παράμετρο. Αν τους δοθεί +παράμετρος, τότε κάνουν εξαφάνιση. + +>> Μετακίνησε τον δείκτη στην αρχή μιας γραμμής που δεν είναι κενή. + Κατόπιν πληκτρολόγησε C-k για να εξαφανίσεις το κείμενο ως το τέλος + της γραμμής. +>> Πληκτρολόγησε C-k δεύτερη φορά. Θα δεις πως εξαφανίζει τον + χαρακτήρα νέας γραμμής που ακολουθεί εκείνη την γραμμή. + +Σημείωσε πως ένα C-k εξαφανίζει το περιεχόμενο της γραμμής, ενώ +δεύτερο C-k εξαφανίζει την ίδια την γραμμή και κάνει όλες τις +ακόλουθες γραμμές να μετατοπιστούν προς τα πάνω. Το C-k ερμηνεύει την +αριθμητική παράμετρο με ειδικό τρόπο: εξαφανίζει τις γραμμές ΚΑΙ το +περιεχόμενο τους. Αυτό δεν πρόκειται για απλή επανάληψη. C-u 2 C-k +εξαφανίζει δύο γραμμές και τους αντίστοιχους χαρακτήρες νέας γραμμής· +ενώ πληκτρολογώντας το C-k δύο φορές δεν θα το έκανε αυτό. + +Μπορείς να τραβήξεις εξαφανισμένο κείμενο στο ίδιο σημείο από όπου +εξαφανίστηκε, ή σε κάποιο άλλο σημείο που επεξεργάζεσαι, ή ακόμα σε +άλλο αρχείο. Μπορείς να τραβήξεις το ίδιο κείμενο πολλές φορές· αυτό +δημιουργεί πολλαπλά αντίγραφα του. Άλλοι κειμενογράφοι ονομάζουν την +εξαφάνιση και το τράβηγμα «αποκοπή» και «επικόλληση» (δες το γλωσσάριο +στο εγχειρίδιο του Emacs). + +Η εντολή για τράβηγμα είναι C-y. Εισάγει το τελευταίο εξαφανισμένο +κείμενο στην τρέχουσα θέση του δείκτη. + +>> Δοκίμασε το· πληκτρολόγησε C-y για τα τραβήξεις το κείμενο πίσω. + +Εάν κάνεις πολλά C-k στην σειρά, όλο το εξαφανισμένο κείμενο +αποθηκεύεται μαζί, ώστε ένα C-y τραβάει όλες τις γραμμές συλλήβδην. + +>> Κάνε το τώρα· πληκτρολόγησε C-k αρκετές φορές. + +Τώρα ανάκτησε το εξαφανισμένο κείμενο: + +>> Πληκτρολόγησε C-y. Κατόπιν μετακίνησε τον δείκτη κάτω μερικές + γραμμές και πληκτρολόγησε C-y ξανά. Τώρα βλέπεις πως να + αντιγράψεις ορισμένο κείμενο. + +Τι κάνει εάν έχεις κείμενο που θέλεις να τραβήξεις πίσω και μετά να +εξαφανίσεις κάτι άλλο; Το C-y θα τραβήξει την πιο πρόσφατη εξαφάνιση. +Αλλά η προηγούμενη της δεν έχει χαθεί. Μπορείς να επιστρέψεις σε αυτή +χρησιμοποιώντας την εντολή M-y. Αφού έχεις κάνει C-y για να πάρεις +την πιο πρόσφατη εξαφάνιση, πληκτρολογώντας το M-y αντικαθιστά το +τραβηγμένο κείμενο με το λιγότερο πρόσφατο εξαφανισμένο κείμενο. +Πληκτρολογώντας M-y ξανά και ξανά επαναφέρει ολοένα και παλαιότερες +εξαφανίσεις. Όταν βρεις το κείμενο που ψάχνεις, δεν χρειάζεται να +κάνεις κάτι άλλο για να το κρατήσεις. Απλά συνέχισε την επεξεργασία, +αφήνοντας το τραβηγμένο κείμενο εκεί που είναι. + +Εάν χρησιμοποιήσεις το M-y αρκετές φορές, θα επιστρέψεις στο αρχικό +σημείο (την πιο πρόσφατη εξαφάνιση). + +>> Εξαφάνισε μια γραμμή, κινήσου κάπου αλλού, εξαφάνισε άλλη γραμμή. + Μετά πάτα C-y για να επαναφέρεις την δεύτερη εξαφανισμένη γραμμή. + Μετά κάνε M-y κι αυτή θα αντικατασταθεί με την πρώτη εξαφανισμένη + γραμμή. Κάνε κι άλλα M-y να δεις τι θα σου βγάλει. Συνέχισε ώσπου + να σου δώσει πάλι την δεύτερη εξαφανισμένη γραμμή. Αν θέλεις + μπορείς να περάσεις στο M-y θετικές ή αρνητικές παραμέτρους. + + +* ΑΝΑΙΡΕΣΗ +---------- + +Εάν κάνεις αλλαγή στο κείμενο κι ύστερα κρίνεις πως ήταν λάθος, +μπορείς να την αναιρέσεις με την εντολή αναίρεσης C-/. + +Κανονικά, το C-/ αναιρεί τις αλλαγές που επέφερε μία εντολή. Αν +επαναλάβεις το C-/ πολλές φορές στη σειρά, κάθε επανάληψη αναιρεί +ακόμα μία εντολή. + +Ωστόσο υπάρχουν δύο εξαιρέσεις: εντολές που δεν τροποποιούν κείμενο +δεν μετρούν (όπως εντολές που κινούν τον δείκτη ή κυλούν το κείμενο) +και χαρακτήρες που αυτό-εισάγονται συνήθως κρίνονται ως ομάδες έως 20 +μέλη. (Αυτό είναι για να περιορίσει τον αριθμό των C-/ που +απαιτούνται για την αναίρεση εισαγωγής κειμένου.) + +>> Εξαφάνισε αυτή την γραμμή με C-k και πληκτρολόγησε C-/ ώστε να + επανεμφανιστεί. + +Το C-_ είναι εναλλακτική εντολή αναίρεσης που λειτουργεί το ίδιο με το +C-/. Σε ορισμένους ακροδέκτες κειμένου, ενδέχεται να μην χρειάζεται +το shift για να εισάγεις το C-_. Σε ορισμένους ακροδέκτες κειμένου, +το C-/ στέλνει το σήμα του C-_ στο Emacs. Εναλλακτικά, το C-x u +λειτουργεί ακριβώς όπως το C-/, αλλά είναι λίγο πιο δύσκολο να το +πληκτρολογήσεις. + +Η αριθμητική παράμετρος στα C-/, C-_, C-x u δρα ως μετρητής +επανάληψης. + +Μπορείς να αναιρέσεις την διαγραφή κειμένου κατά τον ίδιο τρόπο που +αναιρείς την εξαφάνιση κειμένου. Ο διαχωρισμός μεταξύ εξαφάνισης και +διαγραφής έχει σημασία μόνο όταν θες να τραβήξεις κάτι πίσω με το C-y: +δεν έχει καμιά διαφορά για τους σκοπούς της αναίρεσης. + + +* ΑΡΧΕΙΑ +-------- + +Για να καταστήσεις μόνιμο το κείμενο που επεξεργάζεσαι, πρέπει να το +βάλεις σε αρχείο. Αλλιώς θα χαθεί όταν κλείσεις το Emacs. Για να +βάλεις κείμενο σε αρχείο, πρέπει να το «βρεις» πριν εισάγεις το +κείμενο. (Η πράξη αυτή ονομάζεται επίσης ως «επίσκεψη» στην τοποθεσία +του αρχείου.) + +Εξεύρεση του αρχείο σημαίνει πως βλέπεις το περιεχόμενο του εντός του +Emacs. Κατά πολλούς τρόπους, είναι σαν να επεξεργάζεσαι το αρχείο +απευθείας. Ωστόσο, οι αλλαγές που κάνεις καθίστανται μόνιμες μόνο +αφού «αποθηκεύσεις» το αρχείο. Αυτό γίνεται ώστε να μην μένουν +μισοτελειωμένα αρχεία στο σύστημα ενάντια στην θέληση σου. Ακόμα κι +αν αποθηκεύσεις τις αλλαγές, το Emacs διατηρεί αντίγραφο του γνησίου +αρχείου υπό ελαφρώς τροποποιημένο όνομα, ώστε να μπορείς να το +επαναφέρεις σε περίπτωση που συνέβη κάποιο λάθος. + +Αν κοιτάξεις προς το κάτω μέρος της οθόνης θα δεις μια γραμμή που +αρχίζει με παύλες και αναφέρει « -:--- TUTORIAL.el_GR» ή κάπως έτσι. +Αυτό το μέρος της οθόνης συνήθως δείχνει το όνομα του αρχείου που +επισκέπτεσαι. Τώρα επισκέπτεσαι το προσωπικό σου αντίγραφο του +κειμένου εκμάθησης του Emacs, που ονομάζεται «TUTORIAL.el_GR». Όταν +βρίσκεις ένα αρχείο με το Emacs, το όνομα του θα εμφανιστεί σε εκείνο +ακριβώς το σημείο. + +Μια ειδική πτυχή της εντολής για εξεύρεση αρχείου είναι πως πρέπει να +προσδιορίσεις ποιο αρχείο θέλεις. Λέμε πως η εντολή «διαβάζει την +παράμετρο» (στην προκειμένη περίπτωση αυτή είναι το όνομα του +αρχείου). Αφού πληκτρολογήσεις την εντολή + + C-x C-f Βρες ένα αρχείο + +το Emacs θα σου ζητήσει να πληκτρολογήσεις το όνομα του. Το όνομα +του αρχείου που εισάγεις εμφανίζεται στο κάτω μέρος της οθόνης. Η +τελευταία γραμμή ονομάζεται μικροαποσβεστήρας (minibuffer) όταν +χρησιμοποιείται για τέτοιους σκοπούς εισαγωγής εντολής. Μπορείς να +χρησιμοποιήσεις τις κοινές εντολές του Emacs για επεξεργασία κειμένου +καθώς γράφεις το όνομα του αρχείου. + +Ενόσω δακτυλογραφείς το όνομα του αρχείο (ή κάθε άλλο κείμενο στον +μικροαποσβεστήρα), μπορείς να ακυρώσεις την εντολή με το C-g. + +>> Πληκτρολόγησε C-x C-f και μετά C-g. Αυτό ακυρώνει τον + μικροαποσβεστήρα και την εντολή C-x C-f που τον χρησιμοποιούσε. + Συνεπώς δεν θα βρεις κανένα αρχείο. + +Όταν ολοκληρώσεις την εισαγωγή του ονόματος ενός αρχείου, πάτα + για να την επικυρώσεις. Ο μικροαποσβεστήρας εξαφανίζεται +καθώς το C-x C-f αναλαμβάνει δράση για να βρει το αρχείο που του +όρισες. + +Το περιεχόμενο του αρχείου τώρα εμφανίζεται στην οθόνη και μπορείς να +το επεξεργαστείς. Όταν θέλεις να μονιμοποιήσεις τις αλλαγές που +έκανες, χρησιμοποίησε την εντολή + + C-x C-s Αποθήκευσε το αρχείο + +Αυτή αντιγράφει το κείμενο που βρίσκεται στο Emacs στο εν λόγω αρχείο. +Την πρώτη φορά που το κάνεις αυτό, το Emacs μετονομάζει το γνήσιο ώστε +να μην χαθεί. Το νέο όνομα περιέχει το σύμβολο «~» ως κατάληξη του +αρχικού ονόματος. Όταν ολοκληρωθεί η αποθήκευση, το Emacs παρουσιάζει +το όνομα του αρχείου όπου γράφτηκαν οι αλλαγές. + +>> Πληκτρολόγησε C-x C-s TUTORIAL.el_GR . + Αυτό θα αποθηκεύσει αυτό το κείμενο σε αρχείο με το όνομα + TUTORIAL.el_GR και θα αναφέρει πως έγραψε σε αυτό στο κάτω μέρος + της οθόνης. + +Μπορείς να βρεις υφιστάμενο αρχείο είτε για να το δεις ή να το +επεξεργαστείς. Μπορείς επίσης να βρεις αρχείο το οποίο δεν +προϋπάρχει. Έτσι το Emacs θα δημιουργήσει το αρχείο: θα βρεις το νέο +αρχείο, το οποίο είναι κενό, και κατόπιν θα εισάγεις κείμενο σε αυτό. +Όταν επιχειρήσεις να το αποθηκεύσεις, το Emacs θα δημιουργήσει το +αρχείο αυτό με το περιεχόμενο που του έδωσες. Από εκεί και πέρα +θεώρησε πως επεξεργάζεσαι ένα υφιστάμενο αρχείο. + + +* ΑΠΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ +-------------- + +Εάν βρεις δεύτερο αρχείο με το C-x C-f, το πρώτο παραμένει εντός του +Emacs. Μπορείς να επανέλθεις σε αυτό αν το ξαναβρείς με το C-x C-f. +Έτσι δύναται να έχεις πολλά αρχεία ανοιχτά εντός του Emacs. + +Το Emacs αποθηκεύει το περιεχόμενο του κάθε αρχείου σε αντικείμενο το +οποίο ονομάζεται «αποσβεστήρας» (buffer). Η εξεύρεση αρχείου +δημιουργεί νέο αποσβεστήρα εντός του Emacs. Για να δεις την λίστα με +όλους τους υφιστάμενους αποσβεστήρες, πληκτρολόγησε + + C-x C-b Παράθεσε αποσβεστήρες + +>> Δοκίμασε το C-x C-b τώρα. + +Παρατήρησε πως κάθε αποσβεστήρας έχει όνομα ενώ δύναται να έχει επίσης +κι όνομα αρχείου του οποίο το περιεχόμενο κρατεί. ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ βλέπεις +σε παράθυρο Emacs πάντα είναι μέρος ενός αποσβεστήρα. + +>> Πληκτρολόγησε C-x 1 για να εξαφανίσεις το παράθυρο που παραθέτει + τους αποσβεστήρες. + +Όταν έχεις πολλούς αποσβεστήρες, μόνο ένας είναι ο «τρέχον» σε κάθε +στιγμή. Πρόκειται για τον αποσβεστήρα που επεξεργάζεσαι. Εάν θες να +επεξεργαστείς κάποιον άλλο αποσβεστήρα, πρέπει να «μεταβείς» σε αυτόν. +Αν θα μεταβείς σε αποσβεστήρας που επισκέπτεται αρχείο, μπορείς να το +κάνεις με το C-x C-f προσδιορίζοντας το όνομα του αρχείου. Αλλά +υπάρχει ευκολότερος τρόπος: χρησιμοποίησε την εντολή C-x b. Σε αυτή +την εντολή, πρέπει να εισάγεις το όνομα του αποσβεστήρα. + +>> Δημιούργησε αρχείο ονόματι «foo»: γράψε C-x C-f foo . + Μετά πληκτρολόγησε C-x b TUTORIAL.el_GR για να επιστρέψεις + σε αυτό το κείμενο εκμάθησης του Emacs. + +Συνήθως, το όνομα του αποσβεστήρα αντιστοιχεί σε αυτό του αρχείου +(χωρίς το μέρος του αρχείου που αναφέρει τον κατάλογο/φάκελο στον +οποίο βρίσκεται). Ωστόσο αυτό δεν ισχύει πάντοτε. Η παράθεση +αποσβεστήρων που φτιάχνει το C-x C-b δείχνει τόσο το όνομα του +αποσβεστήρα όσο κι αυτό του αρχείου. + +Κάποιοι αποσβεστήρες δεν ανταποκρίνονται σε αρχεία. Ο αποσβεστήρας +ονόματι «*Buffer List*», που περιέχει τα στοιχεία του C-x C-b, δεν +έχει κάποιο υποκείμενο αρχείο. Ο αποσβεστήρας αυτού του +TUTORIAL.el_GR αρχικά δεν είχε κάποιο αρχείο, αλλά τώρα έχει, καθώς +στην προηγούμενη ενότητα χρησιμοποίησες το C-x C-s για να τον +αποθηκεύσεις σε αρχείο. + +Ο αποσβεστήρας με το όνομα «*Messages*» επίσης δεν έχει αρχείο. Αυτός +περιέχει όλα τα μηνύματα που εμφανίζονται στο κάτω μέρος της οθόνης +κατά την λειτουργία του Emacs. + +>> Πληκτρολόγησε C-x b *Messages* για να δεις τον αποσβεστήρα + με τα μηνύματα. Μετά πληκτρολόγησε C-x b TUTORIAL.el_GR + για να επανέλθεις εδώ. + +Εάν κάνεις αλλαγές στο κείμενο ενός αρχείου, μετά βρεις κάποιο άλλο +αρχείο, η πράξη αυτή δεν αποθηκεύει τις αλλαγές που έκανες στο πρώτο +αρχείο. Οι αλλαγές παραμένουν εντός του Emacs, στον αποσβεστήρα που +ανταποκρίνεται σε εκείνο το αρχείο. Η δημιουργία ή επεξεργασία του +δεύτερου αρχείου δεν επηρεάζει το πρώτο. Αυτό είναι πολύ χρήσιμο, +ωστόσο σημαίνει πως χρειάζεσαι έναν βολικό τρόπο να αποθηκεύεις +αλλαγές σε πολλούς αποσβεστήρες. Το να πρέπει να επιστρέψεις στο +πρώτο αρχείο απλά και μόνο για να το αποθηκεύσεις είναι ενοχλητικό. +Οπότε έχουμε + + C-x s Αποθήκευσε ορισμένους αποσβεστήρες στα αρχεία τους + +Το C-x s ρωτά για κάθε αποσβεστήρα που επισκέπτεται αρχείο και που +κρατά αλλαγές οι οποίες δεν έχουν αποθηκευτεί. Σε ρωτά για κάθε +αποσβεστήρα κατά πόσον να αποθηκευτούν οι αλλαγές του στο αρχείο. + +>> Εισήγαγε μια γραμμή κειμένου και πληκτρολόγησε C-x s. + Θα σε ρωτήσει κατά πόσον θες να αποθηκεύσεις τον αποσβεστήρα με + όνομα TUTORIAL.el_GR. Απάντα καταφατικά με το «y» (yes). + + +* ΕΠΕΚΤΕΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΤΟΛΩΝ +--------------------------------- + +Υπάρχουν πάρα πολλές εντολές του Emacs που δεν μπορούν να χωρέσουν σε +όλους τους control και meta χαρακτήρες. Το Emacs ξεπερνά αυτό το +εμπόδιο με την εντολή επέκτασης (eXtend). Αυτή έχει δύο μορφές: + + C-x Χαρακτήρος επέκταση. Ακολουθείται από τον χαρακτήρα. + M-x Ονόματος επέκταση. Ακολουθείται από όνομα. + +Αυτές είναι εντολές που είναι χρήσιμες εν γένει αλλά χρησιμοποιούνται +σχετικά λιγότερο από αυτές που έμαθες έως τώρα. Έχεις ήδη δει εντολές +επέκτασης, όπως το C-x C-f και το C-x C-s. Άλλο παράδειγμα είναι η +εντολή που κλείνει το Emacs--αυτή είναι C-x C-c. (Μην ανησυχείς για +απώλεια αλλαγών που έκανες· το C-x C-c ρωτά να αποθηκεύσει αλλαγές σε +κάθε αρχείο πριν τερματίσει το Emacs.) + +Εάν χρησιμοποιείς γραφική προβολή, δεν χρειάζεσαι κάποια ειδική εντολή +για να μεταβείς από το Emacs σε κάποια άλλη εφαρμογή. Μπορείς να το +κάνεις με το ποντίκι ή τις εντολές του διαχειριστή παραθύρων. Αν όμως +χρησιμοποιείς ακροδέκτη κειμένου ο οποίος προβάλει μόνο μία εφαρμογή, +τότε πρέπει να «αναστείλεις» το Emacs για να επιλέξεις οποιαδήποτε +άλλη εφαρμογή. + +C-z είναι η εντολή της *προσωρινής* εξόδου από το Emacs--μπορείς να +επιστρέψεις στην ίδια συνεδρία υστερότερα. Όταν το Emacs λειτουργεί +εντός ακροδέκτη κειμένου, το C-z «αναστέλλει» το Emacs· δηλαδή +επιστρέφει στο περίβλημα (shell) χωρίς να καταστρέψει την εργασία του +Emacs. Στα πλείστα περιβλήματα, μπορείς να επαναφέρεις το Emacs με +την εντολή «fg» ή την «%emacs». + +Χρησιμοποιείς το C-x C-c όταν θες να αποσυνδεθείς πλήρως. Είναι η +σωστή πράξη για έξοδο από το Emacs, παράδειγμα για περιπτώσεις ταχείας +επεξεργασίας κειμένου όπως στην διαχείριση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. + +Υπάρχουν πολλές εντολές του τύπου C-x. Παραθέτουμε αυτές που έμαθες: + + C-x C-f Εξεύρεση αρχείου + C-x C-s Αποθήκευση αποσβεστήρα σε αρχείο + C-x s Αποθήκευση μερικών αποσβεστήρων στα αρχεία τους + C-x C-b Παράθεση αποσβεστήρων + C-x b Μετάβαση σε αποσβεστήρα + C-x C-c Έξοδος από το Emacs + C-x 1 Διαγραφή όλων πλην ενός παραθύρου + C-x u Αναίρεση + +Επώνυμες εκτεταμένες εντολές είναι αυτές που χρησιμοποιούνται με +λιγότερη συχνότητα, ή εντολές που χρησιμοποιούνται μόνο σε +συγκεκριμένες λειτουργίες. Ως παράδειγμα έχουμε την εντολή +replace-string, η οποία αντικαθιστά μια σειρά (αλληλουχία) χαρακτήρων +με μια άλλη εντός του αποσβεστήρα. Όταν πληκτρολογείς M-x, το Emacs +σε προτρέπει στο κάτω μέρος της οθόνης για το όνομα της εντολής· +«replace-string» σε αυτή την περίπτωση. Απλά να πληκτρολογήσεις το +«repl s» και το Emacs θα ολοκληρώσει το όνομα. ( αναφέρεται +στο πλήκτρο Tab, που συνήθως βρίσκεται πάνω από το Caps Lock ή το +Shift στην αριστερή πλευρά του πληκτρολογίου.) Κατάθεσε το όνομα της +εντολής με το . + +Η εντολή replace-string απαιτεί δύο παραμέτρους--την σειρά χαρακτήρων +προς αντικατάσταση και αυτή που θα την αντικαταστήσει. Κάθε +παράμετρος τελειώνει με το . + +>> Μετακίνησε τον δείκτη στην κενή γραμμή δύο γραμμές κάτω από αυτήν. + Πληκτρολόγησε M-x repl sαλλάξειμετατραπεί + + Πρόσεξε πως αυτή η γραμμή έχει αλλάξει: αντικατέστησες την λέξη + «αλλάξει» με την «μετατραπεί» όπου αυτή υπήρχε μετά την αρχική θέση + του δείκτη. + + +* ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ +--------------------- + +Όταν έχεις κάνει αλλαγές σε ένα αρχείο, αλλά δεν τις έχεις αποθηκεύσει +ακόμα, ενδέχεται να χαθούν αν ο υπολογιστής κλείσει. Για να σε +προστατέψει από αυτό το ενδεχόμενο, το Emacs κατά διαστήματα γράφει σε +ένα αρχείο «αυτόματης αποθήκευσης» κάθε αρχείο που επεξεργάζεσαι. Το +όνομα αυτού του αρχείου έχει ένα # στην αρχή κι ένα στο τέλος· για +παράδειγμα, αν το αρχείο σου ονομάζεται «hello.c», η αυτόματη +αποθήκευση γίνεται στο «#hello.c#». Όταν αποθηκεύσεις το αρχείο με +τον φυσιολογικό τρόπο, το Emacs διαγράφει το αρχείο αυτόματης +αποθήκευσης. + +Εάν ο υπολογιστής κλείσει αναπάντεχα μπορείς να ανακτήσεις αυτό που +επεξεργαζόσουν με το να βρεις το αρχείο (το κανονικό αρχείο, όχι αυτό +της αυτόματης αντιγραφής του) και να πληκτρολογήσεις M-x +recover-this-file . Όταν σου ζητηθεί επιβεβαίωση, +πληκτρολόγησε yes για την ανάκτηση των δεδομένων. + + +* ΤΟΠΟΣ ΑΝΤΗΧΗΣΗΣ +----------------- + +Αν το Emacs διακρίνει πως πληκτρολογείς τους χαρακτήρες μιας +μακροσκελούς εντολής με σχετικά αργό ρυθμό, θα σου τους δείξει στο +κάτω μέρος της οθόνης σε αυτό που ονομάζεται «τόπος αντήχησης». Ο +τόπος αντήχησης περιλαμβάνει την τελευταία γραμμή της οθόνης. + + +* ΓΡΑΜΜΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ +------------------- + +Η γραμμή ακριβώς πάνω από τον τόπο αντήχησης ονομάζεται «γραμμή +κατάστασης». Αυτή αναφέρει πληροφορίες όπως: + + -:**- TUTORIAL.el_GR 63% L800 (Fundamental) + +Αυτή η γραμμή έχει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του Emacs +και του κειμένου που επεξεργάζεσαι. + +Ήδη γνωρίζεις τι σημαίνει το πεδίο ονόματος του αρχείου--αναφέρει το +αρχείο που έχεις επισκεφθεί. Το ΝΝ% δείχνει την τρέχουσα θέση σου +στον αποσβεστήρα του κειμένου: σημαίνει πως ΝΝ επί τις εκατό του +αποσβεστήρα βρίσκεται πέρα από το πάνω μέρος της οθόνης. Εάν το πάνω +μέρος περιέχει όλο το προηγούμενο κείμενο, τότε θα γράφει «Top» αντί +για «0%». Αν είναι στο κάτω μέρος του αποσβεστήρα, τότε θα αναγράφει +«Bot». Αν ο αποσβεστήρας είναι μικρός ώστε όλο το περιεχόμενο του να +χωράει στην οθόνη, τότε η γραμμή κατάστασης θα γράφει «All». + +Το L και τα ψηφία δείχνουν την θέση με άλλο τρόπο: τον αριθμό της +γραμμής όπου βρίσκεται το σημείο. + +Οι αστερίσκοι κοντά στην αρχή δείχνουν πως έχουν υπάρξει τροποποιήσεις +στο κείμενο. Μόλις επισκεφθείς ή αποθηκεύσεις ένα αρχείο, εκείνο το +τμήμα δεν δείχνει αστερίσκους παρά μόνο παύλες. + +Το τμήμα της γραμμής κατάστασης εντός παρενθέσεων αναφέρει τις +λειτουργίες επεξεργασίας που ισχύουν. Η βασική λειτουργία ονομάζεται +Fundamental κι είναι αυτή που χρησιμοποιείς τώρα. Πρόκειται για +παράδειγμα «αξιωματικής λειτουργίας» (major mode). + +Το Emacs έχει πολλές αξιωματικές λειτουργίες. Κάποιες αφορούν την +επεξεργασία κειμένου σε διάφορες γλώσσες προγραμματισμού ή για διάφορα +ήδη κειμένου, όπως Lisp mode, Text mode, κτλ. Μόνο μια αξιωματική +λειτουργία γίνεται να είναι σε ισχύ, και το όνομα της βρίσκεται στην +γραμμή κατάστασης όπου τώρα υπάρχει το «Fundamental». + +Κάθε αξιωματική λειτουργία κάνει κάποιες εντολές να συμπεριφέρονται με +διαφορετικό τρόπο. Για παράδειγμα, υπάρχουν εντολές για την +δημιουργία σχολίων σε ένα πρόγραμμα, και καθώς κάθε γλώσσα έχει τις +δικές τις ιδέες για το τι συνιστά σχόλιο, η εκάστοτε αξιωματική +λειτουργία εισάγει σχόλια ιδιοτρόπως. + +Κάθε αξιωματική λειτουργία φέρει το όνομα μιας εκτεταμένης εντολής, +που είναι ένας τρόπος να αλλάξεις σε αυτή. Για παράδειγμα, M-x +fundamental-mode είναι η εντολή που θέτει σε ισχύ το Fundamental mode. + +Αν θα επεξεργάζεσαι κείμενο σε ανθρώπινη γλώσσα, όπως αυτό το αρχείο, +μάλλον θες να χρησιμοποιήσεις το Text mode. + +>> Πληκτρολόγησε M-x text-mode . + +Μην ανησυχείς, καθώς καμία από τις εντολές που έχεις μάθει δεν αλλάζει +με ουσιαστικό τρόπο. Ωστόσο θα διαπιστώσεις πως M-f και M-b τώρα +θεωρούν τα εισαγωγικά ως μέρος της λέξης. Πριν, στο Fundamental mode, +M-f και M-b διάβαζαν τα εισαγωγικά ως διαχωριστικά λέξεων. + +Αξιωματικές λειτουργίες κάνουν τέτοιες εκλεπτυσμένες αλλαγές: οι +πλείστες εντολές «διεκπεραιώνουν το ίδιο έργο» σε κάθε αξιωματική +λειτουργία, αλλά ίσως το επιτυγχάνουν με ελαφρώς διαφορετικό τρόπο. + +Για να μάθεις περισσότερα σχετικά με την τρέχουσα αξιωματική +λειτουργία, πληκτρολόγησε C-h m. + +>> Μετακίνησε τον δείκτη στην γραμμή μετά από αυτήν. +>> Πληκτρολόγησε C-l C-l ώστε να έρθει αυτή η γραμμή στο πάνω μέρος + της οθόνης. +>> Πληκτρολόγησε C-h m για να διαβάσεις πως διαφέρει το Text mode από + το Fundamental mode. +>> Πληκτρολόγησε C-x 1 για να αφαιρέσεις την καταγραφή από την οθόνη. + +Οι αξιωματικές λειτουργίες ονομάζονται έτσι διότι υπάρχουν και οι +ελάσσονες λειτουργίες (minor modes). Ελάσσονες λειτουργίες δεν +υποκαθιστούν τις αξιωματικές λειτουργίες, παρά μόνο επί μέρους πτυχές +τους. Κάθε ελάσσων λειτουργία μπορεί να ενεργοποιηθεί ή +απενεργοποιηθεί αυτοτελώς, ανεξάρτητα από άλλες ελάσσονες λειτουργίες +ή οποιονδήποτε συνδυασμό τους. + +Μια ελάσσων λειτουργία που είναι πολύ χρήσιμη, ειδικά για την +επεξεργασία κειμένου ανθρώπινης γλώσσας, είναι η Auto Fill mode. Όταν +αυτή η λειτουργία ενεργοποιηθεί, το Emacs αυτόματα διαχωρίζει τις +γραμμές μεταξύ των λέξεων όταν αυτές γίνονται πολύ πλατιές. + +Το Auto Fill mode ενεργοποιείται με M-x auto-fill-mode . Όταν +η λειτουργία είναι σε ισχύ, μπορεί να απενεργοποιηθεί πάλι με M-x +auto-fill-mode . Αν είναι απενεργοποιημένη, τότε η εντολή +αυτή την ενεργοποιεί, και το αντίστροφο. Λέμε πως η εντολή +«εναλλάσσει την λειτουργία». + +>> Πληκτρολόγησε M-x auto-fill-mode τώρα. Κατόπιν + πληκτρολόγησε μια γραμμή με «ασδφ » πολλές φορές ως που να δεις ότι + διαιρείται σε δύο γραμμές. Πρέπει να έχει κενά μεταξύ των + χαρακτήρων, διότι μόνο με βάση αυτά λειτουργεί το Auto Fill (δεν + κόβει λέξεις). + +Το μήκος συνήθως ορίζεται στους 70 χαρακτήρες, αλλά μπορείς να το +αλλάξεις με την εντολή C-x f. Όρισε τον αριθμό που επιθυμείς ως +αριθμητική παράμετρο. + +>> Πληκτρολόγησε C-x f με παράμετρο το 20. (C-u 2 0 C-x f). Κατόπιν + πληκτρολόγησε τυχαίο κείμενο με κενά και πρόσεξε πως το Emacs + συμπληρώνει τις γραμμές έως τους 20 χαρακτήρες. Μετά θέσε πάλι το + μήκος τους 70 χαρακτήρες χρησιμοποιώντας C-x f με αριθμητική + παράμετρο. + +Αν κάνεις αλλαγές στην μέση της παραγράφου, το Auto Fill mode δεν +επανασυμπληρώνει για χάρη σου. +Για να επανασυμπληρώσεις μια παράγραφο χειροκίνητα, πληκτρολόγησε M-q +(META-q) με τον δείκτη εντός της παραγράφου εκείνης. + +>> Μετακίνησε τον δείκτη στην προηγούμενη παράγραφο και πληκτρολόγησε + M-q. + + +* ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ +----------- + +Το Emacs μπορεί να αναζητήσει σειρές (σειρά (string) είναι αλληλουχία +χαρακτήρων) είτε προς τα εμπρός είτε ανάποδα. Αναζήτηση σειράς +συνιστά κίνηση του δείκτη· μετακινεί τον δείκτη όπου εμφανίζεται η +σειρά. + +Η εντολή αναζήτησης του Emacs είναι «τμηματική». Αυτό σημαίνει πως η +αναζήτηση γίνεται ενόσω δακτυλογραφείς τους χαρακτήρες της σειράς που +αναζητείς. + +Η εντολή προς εκκίνηση αναζήτησης είναι C-s για κίνηση προς τα εμπρός +και C-r και κίνηση όπισθεν. ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕ! Μην τις δοκιμάσεις ακόμα. + +Όταν πληκτρολογείς C-s θα δεις πως η σειρά «I-search» εμφανίζεται ως +προτροπή στον τόπο αντήχησης. Αυτό σου λέει πως το Emacs βρίσκεται σε +αυτό που ονομάζεται «τμηματική αναζήτηση» και περιμένει να +πληκτρολογήσεις αυτό το οποίο ψάχνεις. ολοκληρώνει την +αναζήτηση. + +>> Τώρα πληκτρολόγησε C-s για να αρχίσεις την αναζήτηση. ΑΡΓΑ, ένα + γράμμα τη φορά, γράψε «δείκτη», κάνοντας παύση αφού εισάγεις τον + κάθε χαρακτήρα για να δεις τι συμβαίνει με τον δείκτη. + Τώρα έχεις αναζητήσει για «δείκτη» μία φορά. +>> Πάτα πάλι C-s για να ψάξεις την επόμενη εμφάνιση του «δείκτη». +>> Τώρα πληκτρολόγησε τέσσερις φορές και δες πως κινείται ο + δείκτης. +>> Πληκτρολόγησε για να τερματίσεις την αναζήτηση. + +Είδες τι έγινε; Το Emacs, σε τμηματική αναζήτηση, προσπαθεί να +εντοπίσει την επόμενη εμφάνιση της σειράς χαρακτήρων που έγραψες. Για +να μεταφερθείς στην επόμενη εμφάνιση, πάτα C-s ξανά. Εάν δεν υπάρχει +άλλη, το Emacs θα σηματοδοτήσει «αποτυχία» (failing). Το C-g μπορεί +να τερματίσει την αναζήτηση. + +Κατά την διάρκεια μιας τμηματικής αναζήτησης εάν πατήσεις , η +αναζήτηση «υποχωρεί» σε πρότερο σημείο. Αν πατήσεις αμέσως +αφότου έχεις πληκτρολογήσει C-s για μετακίνηση στην επόμενη εμφάνιση +μιας σειράς χαρακτήρων, θα μεταβείς πίσω στην προηγούμενη εμφάνιση. +Εάν δεν υπάρχει προηγούμενη εμφάνιση, το διαγράφει τον τελευταίο +χαρακτήρα στην σειρά. Για παράδειγμα, φαντάσου πως έγραψες «δ» για να +βρεις την πρώτη εμφάνιση του. Τώρα αν προσθέσεις το «ε» θα πας στην +πρώτη εμφάνιση του «δε». Τώρα πάτα . Διαγράφει το «ε» από την +σειρά και μετακινεί τον δείκτη πίσω στην πρώτη εμφάνιση του «δ». + +Αν είσαι στο μέσον μιας αναζήτησης και πληκτρολογήσεις ένα χαρακτήρα +control ή meta (με κάποιες εξαιρέσεις--όπως C-s και C-r που έχουν +ειδική σημασία στην αναζήτηση), η αναζήτηση θα τερματιστεί. + +Το C-s ξεκινά αναζήτηση που ψάχνει για κάθε εμφάνιση της αναζητούμενης +σειράς ΑΠΟ την τρέχουσα θέση του δείκτη. Εάν θες να βρεις +προηγούμενες εμφανίσεις, χρησιμοποίησε το C-r. Όσα είπαμε για το C-s +ισχύουν για το C-r, με μόνη διαφορά την κατεύθυνση της αναζήτησης. + + +* ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ +------------------- + +Ένα από τα καλά του Emacs είναι πως μπορείς να παρουσιάσεις πέραν του +ενός παραθύρου στην οθόνη. (Σημείωσε πως το Emacs χρησιμοποιεί τον +όρο «πλαίσιο» (frame)--επεξηγείται στην επόμενη ενότητα--για αυτό που +ορισμένες εφαρμογές αποκαλούν «παράθυρο» (window). Το εγχειρίδιο του +Emacs περιέχει γλωσσάριο με όλους τους όρους.) + +>> Φέρε τον δείκτη σε αυτή την γραμμή και πληκτρολόγησε C-l C-l. + +>> Τώρα πάτα C-x 2, που μοιράζει την οθόνη σε δύο παράθυρα. + Και τα δύο παράθυρα παρουσιάζουν αυτή την εκμάθηση. Ο δείκτης + επεξεργασίας παραμένει στο πάνω παράθυρο. + +>> Πληκτρολόγησε C-M-v για να κυλήσεις το κάτω παράθυρο. (Εάν δεν + έχεις META ή ALT πλήκτρο, τότε πληκτρολόγησε C-v.) + +>> Πληκτρολόγησε C-x o («o» είναι για το «άλλο» στην αγγλική (other)) + ώστε να επιλέξεις το έτερο παράθυρο. + +>> Χρησιμοποίησε C-v και M-v στο κάτω παράθυρο για να το κυλήσεις. + Συνέχισε να διαβάζεις αυτές τις οδηγίες στο πάνω παράθυρο. + +>> Πάτα C-x o και πάλι ώστε να φέρεις τον δείκτη πίσω στο πάνω + παράθυρο. Ο δείκτης στο πάνω παράθυρο είναι εκεί που ήταν και + πριν. + +Μπορείς να συνεχίσεις να χρησιμοποιείς C-x o για εναλλαγή μεταξύ των +παραθύρων. Το «επιλεγμένο παράθυρο», όπου γίνεται η επεξεργασία, +είναι αυτό που έχει ένα φανερό δείκτη που αναβοσβήνει καθώς γράφεις. +Τα άλλα παράθυρα έχουν τις δικές τους θέσεις για τον δείκτη· αν +χρησιμοποιείς γραφική προβολή του Emacs, αυτοί οι δείκτες +παρουσιάζονται ως άδεια κουτιά που δεν αναβοσβήνουν. + +Η εντολή C-M-v είναι πολύ χρήσιμη όταν επεξεργάζεται κείμενο σε ένα +παράθυρο και χρησιμοποιείς το έτερο παράθυρο για αναφορά. Χωρίς να +φύγεις από το επιλεγμένο παράθυρο, μπορείς να κυλήσεις το παράθυρο με +C-M-v. + +Το C-M-v αποτελεί παράδειγμα CONTROL-META χαρακτήρα. Αν έχεις META (ή +ALT) πλήκτρο, πληκτρολογείς C-M-v κρατώντας πατημένα τόσο το CONTROL +όσο και το META και πληκτρολογώντας v. Δεν έχει σημασία αν το CONTROL +ή το META «έρχεται πρώτο», καθώς αμφότερα μεταβάλουν τον χαρακτήρα που +εισάγεις. + +Αν δεν έχεις το πλήκτρο META (ή ALT), και χρησιμοποιείς το , τότε +η σειρά έχει σημασία: πρώτα πατάς κι αφήνεις το κι ακολουθείς με +CONTROL-v, διότι CONTROL--v δεν θα δουλέψει. Αυτό γιατί το +είναι χαρακτήρας από μόνο του, κι όχι πλήκτρο μετατροπής χαρακτήρων. + +>> Πληκτρολόγησε C-x 1 στο πάνω παράθυρο για να κλείσεις το κάτω + παράθυρο. + +(Άν πατούσες C-x 1 στο κάτω παράθυρο, θα έκλεινες το πάνω. Φαντάσου +πως αυτή η εντολή λέει «κράτα ένα παράθυρο--αυτό που έχω επιλεγμένο.») + +Δεν είναι απαραίτητο να παρουσιάζεις τον ίδιο αποσβεστήρα σε πολλά +παράθυρα. Αν χρησιμοποιήσεις το C-x C-f για να βρεις ένα αρχείο στο +ένα παράθυρο, το έτερο παράθυρο δεν αλλάζει. Μπορείς να βρεις ένα +αρχείο σε κάθε παράθυρο ανεξάρτητα από τα άλλα. + +Ιδού άλλος ένα τρόπος για να χρησιμοποιείς δύο παράθυρα που δείχνουν +διαφορετικά πράγματα: + +>> Πληκτρολόγησε C-x 4 C-f και δώσε όνομα αρχείου στην σχετική + προτροπή που εμφανίζεται στο κάτω μέρος της οθόνης. Επικύρωσε την + επιλογή σου με το . Δες πως το επιλεγμένο αρχείο + εμφανίζεται στο κάτω παράθυρο. Ο δείκτης πάει κι αυτός εκεί. + +>> Πληκτρολόγησε C-x o για να επιστρέψεις στο πάνω παράθυρο και μετά + C-x 1 για να κλείσεις το κάτω παράθυρο. + + +* ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΠΛΑΙΣΙΑ +------------------ + +Το Emacs μπορεί επίσης να δημιουργήσει πολλά «πλαίσια». Πλαίσιο +ονομάζουμε αυτό που περιέχει ένα ή περισσότερα παράθυρα, μαζί με τα +μενού, μπάρες κύλισης, τόπο αντήχησης, κτλ. Σε γραφικές προβολές, +αυτό που το Emacs αποκαλεί «πλαίσιο» είναι το ίδιο που άλλες εφαρμογές +ονομάζουν «παράθυρο». Πολλά γραφικά πλαίσια μπορούν να εμφανίζονται +στην οθόνη ταυτόχρονα. Σε ακροδέκτη κειμένου, μόνο ένα πλαίσιο μπορεί +να παρουσιάζεται κάθε φορά. + +>> Πληκτρολόγησε C-x 5 2. + Δες ένα νέο πλαίσιο που εμφανίστηκε στην οθόνη. + +Μπορείς να κάνεις όσα έκανες στο αρχικό πλαίσιο και στο νέο πλαίσιο. +Δεν υπάρχει τίποτα το ειδικό για το ένα ή το άλλο. + +>> Πληκτρολόγησε C-x 5 0. + Αυτό αφαιρεί το επιλεγμένο πλαίσιο. + +Μπορείς πάντοτε να αφαιρέσεις ένα πλαίσιο με τον κοινό τρόπο που +προσφέρει το σύστημα γραφικών (συνήθως πατάς με το ποντίκι πάνω σε ένα +εικονίδιο «X» σε ένα από τα πάνω άκρα του πλαισίου). Αν αφαιρέσεις το +τελευταίο πλαίσιο της λειτουργίας του Emacs κατά αυτόν τον τρόπο, τότε +κλείνει το Emacs. + + +* ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ +---------------------------------- + +Κάποιες φορές θα βρεθείς σε αυτό που ονομάζουμε «επίπεδο αναδρομικής +επεξεργασίας». Αυτό επισημαίνεται από αγκύλες στην γραμμή κατάστασης +που περιβάλλουν τις παρενθέσεις γύρω από την αξιωματική λειτουργία. +Για παράδειγμα, ίσως δεις [(Fundamental)] αντί για (Fundamental). + +Για να βγεις από επίπεδο αναδρομικής επεξεργασίας, πληκτρολόγησε + . Αυτή είναι η γενική εντολή εξόδου. Μπορείς να την +χρησιμοποιήσεις για να κλείσεις όλα τα έτερα παράθυρα και για να βγεις +από τον μικροαποσβεστήρα. + +>> Πληκτρολόγησε M-x για να μπεις στον μικροαποσβεστήρα· κατόπιν πάτα + για να εξέλθεις. + +Δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις C-g για να βγεις από επίπεδο +αναδρομικής επεξεργασίας. Αυτό είναι έτσι γιατί το C-g ακυρώνει +εντολές ή τις παραμέτρους αυτών ΕΝΤΟΣ του τρέχοντος επιπέδου +αναδρομικής επεξεργασίας. + + +* ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΒΟΗΘΕΙΑ +--------------------- + +Σε αυτό τον οδηγό προσπαθήσαμε να προσφέρουμε βασικές γνώσεις για να +αρχίσεις να χρησιμοποιείς το Emacs. Υπάρχουν τόσα πολλά στο Emacs που +θα ήταν αδύνατο να τα εξηγήσουμε όλα εδώ. Ωστόσο, μάλλον θα θέλεις να +μάθεις περισσότερα για τις διάφορες δυνατότητες που παρέχει το Emacs. +Προς αυτόν τον σκοπό, το Emacs προσφέρει εντολές για την εξεύρεση κι +ανάγνωση οδηγιών. Αυτές οι εντολές «βοήθειας» (help) όλες αρχίζουν με +τον χαρακτήρα CONTROL-h, που αποκαλείται «ο χαρακτήρας βοηθείας». + +Για να χρησιμοποιήσεις τις υπηρεσίες βοηθείας, πληκτρολόγησε C-h, και +μετά ένα χαρακτήρα που ανταποκρίνεται στο είδος της βοήθειας που +επιζητείς. Αν είσαι σε ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ δύσκολη θέση, πάτα C-h ? και το +Emacs θα σου πει τι είδη βοηθείας υπάρχουν. Αν έχεις ήδη πατήσει C-h +και αποφάσισες πως δεν θέλεις καμία βοήθεια, απλά ακύρωσε το με C-g. + +(Αν το C-h δεν προβάλει μήνυμα για βοήθεια στο κάτω μέρος της οθόνης, +δοκίμασε το πλήκτρο F1, αλλιώς M-x help .) + +Η πιο βασική βοήθεια προσφέρεται από το C-h c. Πληκτρολόγησε C-h, +ύστερα το c, και μετά τον χαρακτήρα ή αλληλουχία χαρακτήρων +οποιασδήποτε εντολής: το Emacs θα εμφανίσει μια σύντομη περιγραφή της +εντολής. + +>> Πληκτρολόγησε C-h c C-p + +Το μήνυμα θα είναι κάπως έτσι: + + C-p εκτελεί την εντολή previous-line + +Αυτό σου λέει το «όνομα της συνάρτησης». Καθώς οι συναρτήσεις έχουν +ονόματα που φανερώνουν την λειτουργία τους, μπορούν να ερμηνευθούν κι +ως πολύ σύντομες περιγραφές--επαρκείς για να σου υπενθυμίσουν κάτι που +ήδη έχεις μάθει. + +Εντολές με πολλούς χαρακτήρες, όπως C-x C-s ή v (αντί του M-v για +όσους δεν έχουν πλήκτρο META ή ALT) μπορούν κι αυτές να δοθούν μετά το +C-h c. + +Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με μια εντολή, χρησιμοποίησε το +C-h k αντί του C-h c. + +>> Πληκτρολόγησε C-h k C-p. + +Αυτό δείχνει την πλήρη καταγραφή της συνάρτησης, καθώς και το όνομα +της, σε νέο παράθυρο του Emacs. Όταν το διαβάσεις, πάτα C-x 1 για να +κλείσεις εκείνο το παράθυρο. Δεν χρειάζεται να το κάνεις αυτό αμέσως. +Ίσως θες πρώτα να επεξεργαστείς κάτι καθώς αναφέρεσαι στο κείμενο +βοηθείας και μετά να πληκτρολογήσεις C-x 1. + +Ιδού άλλες χρήσιμες επιλογές με το C-h: + + C-h x Περιέγραψε μια εντολή. Ζητά το όνομα της εντολής. + +>> Προσπάθησε C-h x previous-line . + Δείχνει όλες τις πληροφορίες που έχει το Emacs σχετικά με την + συνάρτηση που δίνει την εντολή C-p. + +Παρόμοια εντολή είναι αυτή του C-h v που δείχνει την καταγραφή μιας +μεταβλητής, συμπεριλαμβανομένων αυτών που μπορείς να τροποποιήσεις για +να αλλάξεις την συμπεριφορά του Emacs. Πρέπει να γράψεις το όνομα της +μεταβλητής στην σχετική προτροπή. + + C-h a Συναφή εντολών (command apropos). Γράψε μια + λέξη-κλειδί και το Emacs θα παραθέσει όλες τις εντολές + των οποίων το όνομα περιέχει αυτήν την λέξη. Όλες + αυτές οι εντολές μπορούν να κληθούν με το META-x. Για + ορισμένες εντολές, τα συναφή εντολών περιέχουν και την + σχετική αλληλουχία χαρακτήρων που εκτελεί την εντολή. + +>> Πληκτρολόγησε C-h a file . + +Αυτό παραθέτει σε έτερο παράθυρο όλες τις εντολές M-x που περιέχουν +τον όρο «file» στο όνομα τους. Θα δεις εντολές χαρακτήρος μεταξύ των +επονομαζομένων (όπως C-x C-f πέριξ του find-file). + +>> Πληκτρολόγησε C-M-v για να κυλήσεις το παράθυρο βοηθείας. Κάνε το + μερικές φορές. + +>> Πληκτρολόγησε C-x 1 για να κλείσεις το παράθυρο βοηθείας. + + C-h i Διάβασε τα εγχειρίδια (Info manuals). Αυτή η εντολή + σε βάζει σε ειδικό αποσβεστήρα που ονομάζεται «*info*» + όπου μπορείς να διαβάσεις εγχειρίδια για τις + συσκευασίες που είναι εγκατεστημένες στο σύστημα σου. + Πληκτρολόγησε m emacs για να διαβάσεις το + εγχειρίδιο του Emacs. Αν δεν έχεις χρησιμοποιήσει το + Info ποτέ, πληκτρολόγησε h και το Emacs θα σου δείξει + τις σχετικές λειτουργίες. Αφού ολοκληρώσεις αυτή την + εκμάθηση, να αναφέρεσε στο εγχειρίδιο του Emacs ως την + κύρια πηγή όλων των καταγραφών. + + +* ΑΛΛΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ +------------------- + +Μπορείς να μάθεις περισσότερα για το Emacs διαβάζοντας το εγχειρίδιο +του, είτε ως έντυπο βιβλίο, είτε εντός του Emacs (χρησιμοποίησε τον +κατάλογο βοηθείας ή πληκτρολόγησε C-h r). Δύο λειτουργίες που ίσως να +σου φανούν χρήσιμες είναι η «ολοκλήρωση», που εξοικονομεί στην +δακτυλογράφηση, και το Dired, που απλοποιεί την διαχείριση αρχείων. + +Η ολοκλήρωση είναι τρόπος αποφυγής αχρείαστης πληκτρολόγησης. Για +παράδειγμα, αν θες να μεταβείς στον αποσβεστήρα *Messages*, +πληκτρολογείς C-x b *M και το Emacs θα συμπληρώσει το υπόλοιπο +του ονόματος ως εκεί που μπορεί να κρίνει αντιστοιχία με αυτό που +έχεις ήδη γράψει. Η ολοκλήρωση δουλεύει επίσης για ονόματα εντολών κι +αρχείων. Στο εγχειρίδιο καταγράφεται στην ενότητα «Completion». + +Το Dired σου επιτρέπει να παραθέτεις κατάλογο αρχείων (και προαιρετικά +υποκαταλόγους), να επιλέγεις, επισκέπτεσαι, μετονομάζεις, διαγράφεις, +ή γενικά να επιδράς πάνω σε αρχεία. Το Dired καταγράφεται στο +εγχειρίδιο στην ενότητα «Dired». + +Το εγχειρίδιο καταγράφει πολλές άλλες λειτουργίες του Emacs. + + +* ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ +------------------------- + +Υπάρχει πλούσιος όγκος συσκευασιών (packages) του Emacs που έχουν +παρασκευαστεί από την κοινότητα των χρηστών του, που επεκτείνουν τις +δυνατότητες του Emacs. Αυτές οι συσκευασίες περιλαμβάνουν υποστήριξη +για νέες γλώσσες, πρόσθετα θέματα χρωμάτων, προεκτάσεις για εξωτερικές +εφαρμογές, και άλλα πολλά. + +Για παράθεση των διαθέσιμων συσκευασιών, πληκτρολόγησε M-x +list-packages. Στη σχετική λίστα, μπορείς να εγκαταστήσεις ή +απεγκαταστήσεις συσκευασίες, καθώς και να διαβάσεις τις περιγραφές +τους. Για περισσότερες πληροφορίες περί διαχείρισης συσκευασιών, δες +το εγχειρίδιο του Emacs. + + +* ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ +------------- + +Για έξοδο από το Emacs, χρησιμοποίησε C-x C-c. + +Αυτή η εκμάθηση γράφτηκε για να είναι κατανοητή σε όλους τους νέους +χρήστες. Αν λοιπόν κάτι παραμένει ασαφές, μην κάτσεις εκεί να +κατηγορείς τον εαυτό σου - πες μας για το πρόβλημα σου! + + +* ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ +----------- + +Αυτό το κείμενο εκμάθησης είναι συνέχεια μιας μακράς γραμμής κειμένων +εκμάθησης του Emacs, αρχής γενομένης αυτού του Stuart Cracraft για το +αρχικό Emacs. + +Αυτή η έκδοση της εκμάθησης είναι μέρος του GNU Emacs. Έχει +πνευματικά δικαιώματα και δίνεται με την άδεια διανομής αντιγράφων υπό +κάποιους όρους. + + Πνευματικά Δικαιώματα (C) 1985, 1996, 1998, 2001-2022 Free Software + Foundation, Inc. + + Αυτό το αρχείο είναι μέρος του GNU Emacs. + + Το GNU Emacs είναι ελεύθερο λογισμικό: μπορείτε να το αναδιανέμετε + ή/και να το τροποποιήσετε σύμφωνα με τους όρους της GNU Γενική + Δημόσια Άδεια (GNU General Public License) όπως δημοσιεύθηκε από το + Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού (Free Software Foundation), είτε την + έκδοση 3 της άδειας, είτε (κατά την επιλογή σας) οποιαδήποτε + μεταγενέστερη έκδοση. + + Το GNU Emacs διανέμεται με την ελπίδα πως θα είναι χρήσιμο, αλλά + ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΕΓΓΥΗΣΗ· χωρίς καν την συνεπαγόμενη εγγύηση της + ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ή ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΣΚΟΠΟ. Δείτε την + GNU Γενική Δημόσια Άδεια (GNU General Public License) για + περισσότερες λεπτομέρειες. + + Οφείλατε να λάβετε αντίγραφο της GNU Γενικής Δημόσιας Άδειας (GNU + General Public License) μαζί με το GNU Emacs. Εάν όχι, δείτε + . + +Παρακαλώ όπως διαβάσετε το αρχείο COPYING και δώσετε αντίγραφα του GNU +Emacs στους φίλους σας. Βοηθήστε στην καταπολέμηση του περιορισμού +(«ιδιοκτησία») του λογισμικού δια της χρήσης, γραφής, και κοινοποίησης +ελεύθερου λογισμικού! diff --git a/etc/tutorials/TUTORIAL.translators b/etc/tutorials/TUTORIAL.translators index b6b9578706..891b6a1682 100644 --- a/etc/tutorials/TUTORIAL.translators +++ b/etc/tutorials/TUTORIAL.translators @@ -26,6 +26,10 @@ Maintainer: Dale Gulledge Author: Rafael Sepúlveda Maintainer: Rafael Sepúlveda +* TUTORIAL.el_GR: +Author: Protesilaos Stavrou +Maintainer: Protesilaos Stavrou + * TUTORIAL.fr: Author: Éric Jacoboni Maintainer: Éric Jacoboni diff --git a/lisp/language/greek.el b/lisp/language/greek.el index 58f4fe6fc4..920cf67d87 100644 --- a/lisp/language/greek.el +++ b/lisp/language/greek.el @@ -79,7 +79,9 @@ (set-language-info-alist (coding-priority greek-iso-8bit) (nonascii-translation . iso-8859-7) (input-method . "greek") - (documentation . t))) + (documentation . "Support for Greek ISO-8859-7 using the greek input method.") + (sample-text . "Greek (ελληνικά) Γειά σας") + (tutorial . "TUTORIAL.el_GR"))) (provide 'greek) -- 2.36.0